Η θεωρία χρήσης ηχητικών κυμάτων για το κατακερματισμό των λίθων αναπτύχθηκε στη Ρωσία τη δεκαετία του '50. Η κατασκευή του πρώτου λιθοθρύπτη από τη Dornier (ΗΜ-1) αποτέλεσε την επανάσταση στην αντιμετώπιση της λιθίασης του ουροποιητικού.

Η αρχή λειτουργίας της εξωσωματικής λιθοθρυψίας (ESWL) στηρίζεται στην ύπαρξη τριών στοιχείων:
α)μιας πηγής ενέργειας που παράγει κρουστικά κύματα
β) μηχανισμό μεταφοράς ενέργειας στο σώμα του ασθενή
γ) μέθοδο εστίασης των κρουστικών κυμάτων στο λίθο
Οι πηγές ενέργειας είναι τριών τύπων: ηλεκρουδραυλική, ηλεκτρομαγνητική και πιεζοηλεκτρική. Ο κατακερματισμός του λίθου επιτυγχάνεται με εστίαση των κρουστικών κυμάτων στο λίθο που προκαλεί αρχικά διάβρωση και εν συνεχεία δημιουργία ρωγμών και διάσπαση αυτού. Η εστίαση της πηγής ενέργειας γίνεται είτε ακτινοσκοπικά (C-arm) ή μέσω υπερήχων.
Πριν την ESWL επιβάλλεται η ακριβής γνώση της θέσης του λίθου και της ανατομίας του ουροποιητικού με ενδοφλέβιο ουρογραφία (IVU) ή αξονικής τομογραφίας για να αποκλείσουμε πιθανή απόφραξη.
Προ της λιθοθρυψίας χρησιμοποιούνται φάρμακα βραχείας δράσης για αναλγησία και νάρκωση (NSAID, αλφεντανύλη, προποφόλη)

Αντενδείξεις (ESWL):
α) απόλυτες: εγκυμοσύνη, κόλλημα στην αποχετευτική μοίρα, ανεύρισμα κοιλιακής αορτής ή νεφρικής αρτηρίας
β) σχετικές: διαταραχές της πήξης του αίματος, παχυσαρκία, ασθενείς με αρρυθμία ή βηματοδότη, ανωμαλίες της σπονδυλικής στήλης, χρόνια νεφρική ανεπάρκεια, μέγεθος λίθου >2,5 cm

Ο έλεγχος του αποτελέσματος γίνεται με α/α ΝΟΚ ή υπερηχογράφημα 15 περίπου μέρες μετά την συνεδρία ESWL.

*προγνωστικοί παράγοντες επιτυχίας (ESWL) στη λιθίαση του κάτω κάλυκα

• Το μήκος του αυχένα κάλυκα <3cm
• Πλάτος του αυχένα >5mm
• Αυχενοπυελική γωνία >70ο
• Λίθος < 2 cm ποσοστό επιτυχίας >50%

Επιπλοκές της εξωσωματικής λιθοθρυψίας:
α) οφειλόμενες στα κρουστικά κύματα: περινεφρικό αιμάτωμα 1-4%, σπάνια καρδιακές αρρυθμίες που υφιένται άμεσα και πολύ σπάνια κάκωση εντερου ήπατος ή σπληνός 
β) οφειλόμενες στη δίοδο των λιθιασικών συγκριμάτων από τον ουρητήρα: πυελονεφρίτιδα 2-6%, νεφρικός κωλικός 5-25%, steinstrasse στον ουρητήρα 5%, αιματουρία άλλοτε άλλου βαθμού
γ) παροδική έκπτωση της νεφρικής λειτουργίας έως οξεία νεφρική ανεπάρκεια
Όσον αφορά τα αποτελέσματα της ESWL, σε λιθίαση του νεφρού έχει αποτελεσματικότητα από 65-85% κατά μέσο όρο ανάλογα με το μέγεθος και τη σύσταση του λίθου, ενώ σε λιθίαση του ουρητήρα 50-90% για το μέσο τριτημόριο και 75-90% κατά μέσο όρο στο άνω τριτημόριο.

* λίθοι από κυστίνη, μονουδρικό οξαλικό ασβέστιο και οργανικά στοιχεία κατακερματίζονται δύσκολα ενώ όταν αναμένεται ότι θα απαιτηθούν πάνω από 3-5 συνεδρίες είναι προτιμότερη η επιλογή της διαδερμικής νεφρολιθοθρυψίας.

*ESWL σε παιδιά:

• Μικρή τάση κρουστικών κυμάτων <17 KV
• Αριθμός χτυπημάτων κρούσης <2000
• Ενδείκνυται σε μονήρεις μη φλεγμονώδεις λίθους της πυέλου <2cm.
• Ευκολότερη αποβολή λιθιασικών συγκριμάτων σε σχέση με τους ενήλικες