Το ποσοστό υποτροπής γιά λίθους οξαλικού ασβεστίου (μια από τις πιο συχνές μορφές ουρολίθων) φτάνει το 10% το πρώτο χρόνο, 35% στη πενταετία και 50% στη δεκαετία.

Ασθενείς που πρέπει να υποβάλλονται σε πλήρη μεταβολικό έλεγχο για λιθίαση είναι οι παρακάτω:

    • Παιδιά

    • Ασθενείς με οικογενειακό ιστορικό

    • Ασθενείς με λίθους ουρικού οξέως/ ασθενείς με ουρική αρθρίτιδα

    • Ασθενείς με συχνές υποτροπές

    • Ασθενείς με χρόνιο διαρροικό σύνδρομο/ δυσαπορρόφηση

    • Ασθενείς με λίθους κυστίνης

    • Ασθενείς με λίθους στρουβίτη (φλεγμονώδης λιθίαση)

    • Ασθενείς με νεφρασβέστωση

Η μελέτη της σύστασης του λίθου αποτελεί σημαντικό μέρος της μεταβολικής διερεύνησης και κάθε λίθος που αποβάλεται πρέπει να αποστέλλεται για περαιτέρω ανάλυση. Για το σκοπό αυτό έχουν χρησιμοποιηθεί μια πληθώρα τεχνικών, αυτές όμως που έχουν επικρατήσει είναι:

   3. η φασματοσκοπία υπερύθρου.

Το πιο διαδεδομένο πρωτόκολο για τη διερεύνηση των λιθιασικών ασθενών περιέγραψε ο Pak το 1997:

Σε αρχικό δείγμα αίματος προσδιορίζεται το ασβέστιο, φωσφόρος, ουρικό οξύ, κάλιο, νάτριο, κρεατινίνη και παραθορμόνη. Λαμβάνεται δείγμα ούρων για γενική, έλεγχο pH και πιθανή παρουσία κρυστάλλων. Στο δείγμα ούρων μπορεί ακόμα να γίνει και το τεστ νιτροπρωσσικού (χρωματογραφικό ποιοτικό τεστ για την ανίχνευση κυστίνης).

Στη συνέχεια ο ασθενής συλλέγει σε ειδικά δοχεία τα ούρα 24ώρου ακολουθώντας τις συνηθισμένες διατροφικές του συνήθειες. Στο δείγμα ούρων 24ώρου προσδιορίζεται ο συνολικός όγκος ούρων και οι συγκεντρώσεις ασβεστίου, φωσφόρου, ουρικού οξέως, οξαλικών, κιτρικών, καλίου, νατρίου, θειικών και μαγνησίου.

Από τη αξιολόγηση των αποτελεσμάτων δίνονται οδηγίες στον ασθενή για κάποιες διαιτητικές τροποποιήσεις που τις εφαρμόζει για μία εβδομάδα.

Για παράδειγμα συστήνεται αύξηση των προσλαμβανώμενων υγρών εάν ο ογκος των ούρων είναι κάτω από 2 lt, ελάττωση πρόσληψης νατρίου εάν το Na>200 meq, ελάττωση προσλαμβανώμενων κρεατικών αν το ουρικο οξύ> 700 mg, εάν τα οξαλικά> 45 mg η ελάττωση τροφών πλούσιων σε οξαλικά (τσάι, σπανάκι, σοκολάτα, ξηροί καρποί) και εάν τα κιτρικά< 320 mg (τα κιτρικά δρούν ανασταλτικά στο σχηματισμό ουρολίθων) συνιστάται η αύξηση της κατανάλωσης φρούτων και χυμών.

Μετά από μία εβδομάδα στη διάρκεια της οποίας ο ασθενής εφαρμόζει τις παραπάνω διαιτητικές οδηγίες, η εξέταση των ούρων 24ώρου επαναλαμβάνεται. Όσες παράμετροι επανήλθαν στα φυσιολογικά χαρακτηρίζονται ως σχετιζόμενες με τις διαιτητικές συνήθειες του ασθενή. Όσες παρέμειναν εκτός φυσιολογικών ορίων παρά την εφαρμογή των διαιτητικών οδηγιών χαρακτηρίζονται ως παθολογικές μεταβολικές παράμετροι για τις οποίες συνήθως απαιτείται ειδική φαρμακευτική αγωγή ή περαιτέρω διερεύνηση. Ο μεταβολικός έλεγχος εντοπίζει ακόμα τυχον υπάρχουσες ανωμαλίες που υποκρύπτονται πίσω από κάθε περίπτωση και επιτρέπουν και επιτρέπουν την εφαρμογή κατάλληλης προφυλακτικής αγωγής.

Σε όλους τους λιθιασικούς ασθενείς συνιστάται να ακολουθούν ορισμένες διαιτητικές οδηγίες σε μακροχρόνια βάση:

      • Αυξημένη πρόσληψη υγρών >2.5 lt

      • Ελάττωση προσλαμβανομένου άλατος από τη τροφή

      • Περιορισμός ζωικών πρωτεινών (έως ένα γεύμα ημερησίως κρέατος ψαριών ή πουλερικών)

      • Μειωμένη πρόσληψη οξαλικών